Czarny bez to roślina bardzo dobrze od wieków znana pod względem swoich cennych właściwości. Między innymi wzmacnia odporność, łagodzi i niweluje stany zapalne, oczyszcza i usuwa wolne rodniki. Stosuje się przy tym zarówno kwiaty bzu czarnego, jak i jego owoce. Dbasz o zdrowie, więc sprawdź, jak smakuje lemoniada kwiatowa z kwiatów bzu czarnego. Poznaj, jakie właściwości zdrowotne ma czarny bez, w tym szczególnie kwiaty bzu czarnego.
Jakie działanie lecznicze mają kwiaty bzu czarnego?
Czarny bez to znana i ceniona od tysiącleci roślina lecznicza. W medycynie i kosmetyce wykorzystuje się zarówno jego kwiaty, jak i owoce, rosnące w formie małych, błyszczących czarnych jagód. Kwiaty bzu czarnego mają ogólnie bogate działanie: antywirusowe i antybakteryjne, wzmacniające odporność organizmu, napotne, rozrzedzające katar i wykrztuśne, ochronne i wzmacniające działanie błon śluzowych dróg oddechowych, wzmacniające naczynia włosowate i stabilizujące krwiobieg, obniżające ciśnienie krwi, czy też łagodzące stany zapalne skóry. Kwiaty bzu czarnego przyspieszają również przemianę materii, oczyszczają, usuwają z organizmu szkodliwe wolne rodniki i toksyny, a nawet uśmierzają różne bóle, w tym szczególnie ból głowy i ciężki do leczenia ból zatok. Wyciągi z nich, napary, odwary i nalewki zapobiegają też nadmiernemu odkładaniu się tłuszczu w naszym organizmie, dzięki zawartej w czarnym bzie cholinie. Jak zatem widać, kwiaty bzu czarnego oferują nam wiele cennych korzyści.
Czarny bez – jak rozpoznać tę roślinę?
Czarny bez (łac. Sambucus nigra) to roślina dobrze znana dla ludzkości dosłownie od tysięcy lat. Obecnie nie każdy jednak zna jej cenne właściwości i nie wszyscy umieją czarny bez rozpoznać. Zwyczajowe nazwy polskie tej rośliny, to: bez dziki, bez pospolity, bez lekarski lub apteczny i aptekarski, a także bez biały, bzowina, bzowina czarna, bzina, buzina, bzowki, baźnik, bess, best, bestek, hebz, hyczka, hyćka, holunder, côrny bez, flider, gołębia pokrzywa, kaszka, suk. Bez czarny rośnie w formie drzewiastych krzewów, dorastających maksymalnie do ok. 10 m.
Omawiane rośliny nie są jednak spokrewnione z dobrze znanym z ogródków przydomowych bzem wonnym ozdobnym. Bez czarny występuje niemal w całej Europie oraz w południowo-zachodniej Azji, północno-zachodniej Afryce, południowej Australii i Nowej Zelandii. Dzikie bzy preferują różne warunki glebowe, w tym gleby mokre, jak i suche oraz żyzne, choć przede wszystkim lubią gleby uboższe i dobrze nasłonecznione. Na półkuli północnej, na której mieszkamy, czarne bzy kwitną od połowy maja do połowy czerwca, a niekiedy nawet nieco później, jeśli pogoda nie sprzyja. Ich ciemnozielone i nieparzysto-pierzastozłożone liście są złożone z 5, rzadziej z 3, 7 lub 9 naprzeciwlegle ułożonych, jajowato-eliptycznych i ostro piłkowanych listków długich na 3-9 cm. Dziki bez czarny ma też u nasady liści małe podłużne miodniki.
U większości roślin okrytozalążkowych są one zlokalizowane w kwiatach, a tu występują pozakwiatowo. Czarny bez ma też drobne kwiaty zebrane w dość duże tzw. baldachogrona o średnicy 10-25 cm. Małe białe kwiatki mają promienisty kształt i są złożone z pięciu płatków każdy, mając przy tym średnicę do 5 mm. Kwiaty dzikiego bzu wydzielają bardzo intensywny zapach, który wabi zapylające je muchy. Owocami czarnego bzu są natomiast fioletowo-czarne i okrągłe pestkowce o mięsistym wnętrzu, długie do 6-8 mm. W samym ich środku znajduje się 3-6 jasnobrązowych, jajowatych nasion o długości ok. 5 mm.
Lemoniada kwiatowa z kwiatów bzu czarnego – charakterystyka ogólna.
Aby powstała lemoniada kwiatowa z kwiatów bzu czarnego, najpierw trzeba zrobić prosty syrop z kwiatów tej rośliny, lub użyć do tego celu kwiaty świeże, lub suszone. Lemoniadę z kwiatów świeżych lub suszonych można zrobić szybko w jeden dzień i od razu podawać do spożycia. Natomiast lemoniadę na syropie robi się jeszcze szybciej, lecz długotrwały jest za to proces robienia samego syropu. Syrop taki po pasteryzacji i hermetycznym zamknięciu w słoikach lub w butelkach (w butelkach jest poręczniej), można za to stosunkowo długo przechowywać i już bez większego wysiłku używać w razie potrzeby.
Syrop z kwiatów bzu czarnego dodaje zdrowego kwiatowego aromatu do orzeźwiającej lemoniady, którą warto dzięki temu pić i latem i zimą. Lemoniada kwiatowa z kwiatów bzu czarnego jest napojem, na który przepis samodzielnego wykonania podajemy poniżej. Warto przy tym wiedzieć, że syrop z czarnego bzu zdziała cuda, zarówno jako sok roślinny na bazie wody i cytryny, jak i w roli dodatku smakowego do dżinu i toniku, drinków z wódki, a także lodów oraz innych deserów. Może też być po prostu bardzo zdrowym słodzikiem, zamiast tuczącego cukru. Natomiast mając lemoniadę kwiatową z kwiatów bzu czarnego, bez wątpienia będziesz mieć najbardziej wyszukany napój w kuchni!
Lemoniada kwiatowa z kwiatów bzu czarnego – przepisy na wykonanie:
Lemoniada kwiatowa z kwiatów bzu czarnego wytwarzana z syropu z kwiatów tej rośliny
– do wykonania syropu można użyć najzwyklejszego drobnego cukru buraczanego lub na przykład grubego cukru granulowanego z trzciny cukrowej. Choć w tym drugim przypadku można mieć zwykle problem z jego rozpuszczeniem. Aby było zdrowiej, lepiej jest, jednak użyć prawdziwego miodu pszczelego lub nektar z agawy. Jeśli natomiast chcemy, aby lemoniada kwiatowa z kwiatów bzu czarnego była wegańska, należy, miód pszczeli zamienić na przykład na również zdrowy syrop z agawy.
Zebrane kwiaty zalewa się świeżym wrzątkiem, przykrywa i pozostawia do odstania na całą noc. W tym czasie, z kwiatów bzu uwolni się maksymalnie dużo zdrowego soku. Powstały wywar przecedza się i dodaje do niego wspomniany cukier, miód pszczeli lub inną substancję słodzącą. Na koniec do całości dodajemy świeży sok z cytryny, bogate źródło witaminy C, czyli kwasu cytrynowego. Uzyskamy wtedy doskonały winny smak, który wzbogaci nieco mdły syrop z kwiatów bzu czarnego. Na koniec całość dokładnie mieszamy i podgrzewamy tak, by dodatek słodzący dokładnie się rozpuścił. Uwaga jednak, by syropu nie zagotować w tym momencie, bo straci wtedy cenne właściwości lecznicze.
Wystarczy tylko wprowadzić go w początek wrzenia, co go spasteryzuje. Taki gorący syrop wlewa się następnie do świeżo wyparzonych słoików lub butelek i szczelnie zamyka. Spasteryzowany i hermetycznie zamknięty syrop można wtedy dłużej przechować i robić z niego lemoniadę nawet przez cały rok. Wystarczy wybraną dawkę syropu wymieszać ze świeżym sokiem z cytryny i wodą mineralną lub przegotowana wodą z kranu. Kwiatowa lemoniada z czarnego bzu to orzeźwiający napój domowej roboty, który można też uczynić alkoholowym drinkiem lub nalewką, dodając do niego odrobinę dżinu lub innego alkoholu.
Lemoniadę kwiatową z kwiatów bzu czarnego wykonuje się też ze świeżych lub suszonych kwiatów tej rośliny
– używamy tu kwiaty bzu czarnego świeże lub suszone. W pierwszym przypadku lemoniadę możemy jednak robić tylko w okresie kwitnienia czarnego bzu. Do wykonania lemoniady kwiatowej ze świeżych lub suszonych kwiatów tej rośliny potrzebne będą składniki: 1 szklanka świeżych, lub suszonych kwiatów bzu czarnego, 1 szklanka białego granulowanego cukru lub miodu czy innego naturalnego słodzika, 1 szklanka przefiltrowanej lub przegotowanej wody z kranu, lub wody mineralnej, 1 szklanka świeżo wyciśniętego soku z cytryn (ok. 10 cytryn) oraz 6 szklanek przefiltrowanej wody z kranu lub wody mineralnej.
Aby zrobić bazę do lemoniady, najpierw należy w płaskim rondlu zagotować 1 szklankę wody i dodać do niej miód (lub inny naturalny słodzik), kwiaty bzu czarnego i cały sok z cytryny. Po zagotowaniu i rozpuszczeniu miodu rondel usuwamy z ognia, przykrywamy i pozwalamy całości „przegryźć się” i ostygnąć. Po schłodzeniu przelewamy całość do szczelnego pojemnika i przechowujemy przez noc w lodówce. Następnego dnia uzyskany wywar odcedzamy, odrzucając wygotowane kwiaty i naturalny osad. Część kwiatów warto też zachować do dekoracji na koniec.
Aby teraz zrobić na tym odwarze lemoniadę, należy pociąć w dowolny sposób wszystkie cytryny i wycisnąć z nich sok. Kilka cienkich plasterków cytryny odkładamy też, by wrzucić je potem do dzbana z lemoniadą, do którego dodajemy też żądaną wedle gustu ilość syropowego odwaru i 6 szklanek wody. Dostosowujemy też smak do własnych potrzeb, dodając może jeszcze nieco miodu, syropu z agawy, czy soku z cytryny. Lemoniada kwiatowa z kwiatów bzu czarnego powinna być podawana schłodzona na lodzie (dla dzieci i dorosłych) lub też z kieliszkiem dżinu, czy innego alkoholu (dla dorosłych).
