Ziołolecznictwo na ziemiach Polski ma bardzo długą tradycję. Niektóre rośliny są przy tym szczególnie znanymi i wiodącymi. Można tu zaliczyć robinię akacjową i jej właściwości miododajne oraz wspomagające leczenie choroby wrzodowej żołądka, łagodzące dolegliwości układu pokarmowego itp. Jakie jeszcze korzyści można uzyskać z wyciągu czy syropu akacjowego? Stosujesz zdrowe odżywianie i ziołolecznictwo? Konieczne przeczytaj i jeszcze dziś sprawdź, jakie właściwości ma syrop akacjowy. Poznaj zioło robinia akacjowa (Robinia pseudoacacia).
Robinia akacjowa co to za roślina?
Akacje to rośliny afrykańskie. Mowa jest natomiast o robinii akacjowej, zwanej też grochodrzewem akacjowym lub robinią białą (łac. Robinia pseudoacacia). Jest to gatunek drzewa z rodziny bobowate/motylkowate właściwe (Faboideae), rzędu bobowce/strączkowe/strąkowce (Fabales) i nadrzędu różopodobne (Rosanae).
Dalsza systematyka tych roślin obejmuje klasę Magnoliopsida i nadklasę okrytonasienne/okrytozalążkowe (Magnoliopsida vel Magnoliophyta, syn. Angiospermae), w obrębie roślin naczyniowych nasiennych. Robinia akacjowa pochodzi ze wschodniej części Ameryki Płn. Została też jednak szeroko rozprzestrzeniona i zaaklimatyzowana na wszystkich innych kontynentach, poza Antarktydą.
W XVII w. rozprzestrzeniono ją jako roślinę ozdobną i miododajną. W swym zasięgu rodzimym jest gat. pionierskim i krótkotrwałym, zasiedlającym leśne luki i nieużytki. Posiada małe wymagania uprawowe i silnie się rozrasta. Można ją sadzić nawet na gruntach zdegradowanych, jako gatunek chroniący korzeniami glebę przez erozją.
Potocznie robinię nazywa się akacją, co jest jednak niewłaściwe, bo to nazwa innego gatunku i rodzaju drzew. Konieczne przeczytaj i jeszcze dziś sprawdź, jakie właściwości ma zioło i syrop akacjowy.
Jak wygląda robinia akacjowa?
Robinia akacjowa to liściaste, kwitnące drzewo, rosnące do ok. 12-30 m wysokości i średnicy ok. 0,61-1,22 m. Ma dość prosty pień i wąską koronę, a jej kora z wiekiem staje się chropowata. Kora jest ponadto szara lub jasnobrązowa, gruba, włóknista, mocno prążkowana i bruzdowana. Gałęzie są kolczaste (tworzy pary krótkich kolców u podstawy każdego liścia, szczególnie u młodych drzew) i dość kruche. Łatwo pękają i łamią się na silniejszym wietrze.
Ciemnozielone złożone liście z kontrastującym jaśniejszym spodem nadają temu drzewu piękny wygląd. Liście są naprzemienne, pierzasto złożone z 7 do 23 listków. Wiosną i wczesnym latem dojrzewają pachnące, przypominające groszek, duże białe kwiaty, zebrane w 5-calowe wiszące grona.
Przypominają trochę kwiaty pomarańczy. Są przy tym bardzo pachnące i przyciągają mnóstwo zapylaczy. To właśnie te kwiaty stanowią surowiec zielarski. Po przekwitnięciu powstają spłaszczone owoce strączkowe o długości 5-10 cm, które zawierają od 4 do 8 czerwono-brązowych nasion. Robinia akacjowa jest obecnie naturalizowana we wszystkich warunkach glebowych i wodnych, z wyjątkiem gleb nasyconych.
Rośnie bowiem w różnych typach gleb i może wiązać azot w glebie. Czasami jest więc wykorzystywana do rekultywacji gleb na opuszczonych terenach. Jest to dobra roślina do trudnych miejsc, dobrze się przesadza oraz ma wielką tendencję do ponownego zakorzenienia i samosiewu. Rozwija też nowe pędy z korzeni.
Można ją przycinać i utrzymywać w rozmiarze krzewu. Jest to jednak stosunkowo krótkotrwałe drzewo o długości życia ok. 90 lat. Robinia akacjowa jest też gatunkiem nietolerującym cienia i jest umiarkowanie tolerancyjna na zasolenie. Do Europy robinię sprowadził w XVII w. z Ameryki Płn. Jean Robin. To właśnie od jego nazwiska pochodzi polska nazwa gatunku. W Polsce robinie najczęściej spotkamy w parkach i na nieużytkach.
Wykorzystanie zielarskie kwiatów robinii akacjowej.
Robinia akacjowa stanowi znany surowiec zielarski, którym są jednak wyłącznie jej kwiaty. Jej lecznicze właściwości są ludziom znane przy tym już od wieków, a kwiaty akacji to prawdziwa skarbnica cennych substancji. Pierwsze wzmianki o ich prozdrowotnym działaniu można znaleźć w biblii. W wielu miejscach pisma świętego podkreślany jest bowiem jej dobry wpływ na zdrowie i funkcjonowanie ludzkiego ciała. Używa się ją od tysiącleci również w tradycyjnej medycynie indyjskiej.
Różne części tej rośliny są tu stosowane jako środki przeczyszczające, przeciwskurczowe i moczopędne. Także w Polsce kwiaty akacji są od dawna stosowane zielarsko. Obecnie wiadomo, że kwiaty akacji wykazują m.in. właściwości odtruwające. Z tej właściwości są zresztą od wieków znane i cenione najbardziej. Pomagają też w zwalczaniu stanów zapalnych oraz leczą kolki, bóle brzucha i problemy pokarmowe.
Dlatego kwiat akacji jest stosowany uzupełniająco w leczeniu zatruć organizmu wywoływanych np. przez leki. Obniża też nadmierny poziom kwasu żołądkowego, wspomagając leczenie choroby wrzodowej i refluks. Kwiat akacji wspomaga też leczenie zapalenia dróg żółciowych i chorób nerek. Wykazuje bowiem właściwości rozkurczowe, przeciwobrzękowe i moczopędne. Ziele kwiatu akacji świetnie sprawdza się również jako roślinny środek uspokajający. Wspomaga więc leczenie stresów, nerwic, a nawet depresji.
Jest polecane dla ukojenia nerwów i odzyskania równowagi psychicznej. Kwiat akacji ma też właściwości oczyszczające jamę ustną i odświeżające oddech. Wzmacnia też organizm, naturalnie wspomaga leczenie przeziębień i reumatyzmu. Wykazuje bowiem działanie przeciwzapalne, łagodzi ból gardła i kaszel.
Syrop akacjowy lecznicze zastosowanie zewnętrzne i wewnętrzne.
Kwiaty na przetwory zbieramy w suchy i pogodny dzień, najlepiej przed południem. Muszą być w pełni kwitnienia, dorodne, mocno aromatyczne i pachnące. Kwiat akacji ma szerokie zastosowanie jako herbatka napar i odwar, syrop, a nawet miód akacjowy. Służy zarówno do użytku wewnętrznego, jak i zewnętrznego (przemywanie skóry, płukanie gardła i jamy ustnej):
Herbata i odwar –
najpopularniejsze zastosowanie kwiatów akacji. Potrzeba do tego 1 łyżki suszonych kwiatów akacji, które zalewa się szklanką wrzątku i zaparza pod przykryciem przez ok. 10-15 min. Herbata z kwiatów akacji powinna być pita kilka razy dziennie. Można też nią przemywać skórę i płukać usta i gardło.
Tonik –
jest idealny na podrażnienia skóry i do przemywania twarzy. Tonik z kwiatów akacji nawilża skórę, łagodzi podrażnienia, działa przeciwzmarszczkowo i poprawia jej wygląd oraz przywraca naturalny blask. Tonik z akacji też łatwo zrobić. Potrzeba do tego ok. 1 szklankę kwiatów akacji, które zalewamy przegotowaną lub zdemineralizowaną wodą. Następnie odstawiamy to na 24 godz. (doba). Potem do szklanki dodajemy 2 łyżki octu winnego i dokładnie mieszamy zawartość. Po odcedzeniu zlewamy do buteleczki z atomizerem.
Miód akacjowy –
zdrowotny miód akacjowy musza zrobić pszczoły. My jednak możemy też wykonać omawiany tu syrop akacjowy.
Syrop akacjowy –
można nim aromatyzować i słodzić herbaty, lemoniady, wywary i napary ziołowe, lody, nasączać biszkopty tortowe itp. Do wykonania syropu potrzeba 5 czubatych szklanek kwiatów robinii akacjowej. Potrzeba też 500 ml wody, 500 g cukru i sok wyciśnięty z 1-2 cytryn. Kwiaty powinny być świeże, nie suszone.
Z wody i cukru gotuje się syrop, szumuje go i dodaje sok z cytryny. Gorącym syropem zalewa się kwiaty robinii umieszczone w wielkim pionowym słoju, zakręca i odstawia na 3 dni w ciemne miejsce. Codziennie po kilka razy dziennie energicznie kołyszemy słojem, aby mieszać zawartość.
Po 3 dniach zlewamy syrop, cedząc go przez gazę. Można go teraz rozlać do małych wyparzonych słoików lub buteleczek i spasteryzować w piekarniku przez 30 min. w temp. 100°C. Potem przechowujemy je w chłodnym i ciemnym miejscu.
Wykorzystanie spożywcze kwiatów akacji.
W Rumunii kwiaty są czasem używane do produkcji słodkiego i pachnącego dżemu. Oznacza to ręczne zbieranie kwiatów, eliminację nasion i gotowanie płatków z cukrem w określonych proporcjach. Pozwala to uzyskać lekki, słodki i delikatny dżem perfumowy. Chociaż kora i liście robinii akacjowej są toksyczne, różne doniesienia sugerują jednak, że jej nasiona i młode strąki są jadalne.
Łuskane nasiona można przy tym bezpiecznie zbierać od lata do jesieni i są jadalne zarówno na surowo, jak i gotowane. Ze względu jednak na mały rozmiar nasion, skuteczne ich łuskanie może okazać się żmudne i trudne.
We Francji, Włoszech i Rumunii kwiaty robinii są spożywane jako pączki, po obtoczeniu najpierw w cieście i usmażeniu na oleju. Kwiaty robinii są również spożywane w Japonii, głównie w tempurze.
Syrop akacjowy toksyczność.
O toksyczności robinii akacjowej już wspomniano wyżej. Okazuje się, że kora, liście i drewno tej rośliny są toksyczne zarówno dla ludzi, jak i zwierząt. Ważnymi składnikami trującymi robinii są toksalbumina robin, która traci swoją toksyczność po podgrzaniu. Robinia akacjowa zawiera też tzw. rudzik, nietoksyczny glukozyd.
Zauważono miedzy innymi, że konie, które spożywają części tej rośliny, wykazują oznaki anoreksji, depresji, nietrzymania moczu, kolki, osłabienia, arytmii serca. Objawy takie pojawiają się zwykle około 1 godziny po spożyciu i wymagana jest wtedy natychmiastowa pomoc weterynaryjna.
Z powodu toksyczności, dla ludzi jadalne są więc w zasadzie jedynie kwiaty robinii akacjowej. Pozyskuje się też pyszny i zdrowy miód wyrabiany przez pszczoły w czasie kwitnienia tego drzewa.
